Triak
Triak, zwany też symistorem jest elementem półprzewodnikowym z pięciowarstwową strukturą n-p-n-p-n. Stanowi on odpowiednik dwóch połączonych antyrównolegle (równolegle i przeciwsobnie) tyrystorów. Posiada wiele ciekawych cech, które czynią go bardzo użytecznym w licznych zastosowaniach.
Metoda działania triaków
Triaki posiadają trzy końcówki, z których dwie to anody A1 i A2 (inaczej oznaczane MT1 i MT2), trzecią stanowi bramka G. Włączane są prądem bramki. Kiedy jego wartość osiągnie zero, następuje ich wyłączenie. Przewodzą prąd w obydwu kierunkach, dlatego stosuje się je w obwodach prądu przemiennego.
Triak działa podobnie do przeciwsobnego połączenia dwóch tyrystorów (SCR). Inaczej niż w przypadku tyrystora, gdzie potencjał anody musi być większy od potencjału katody, włączenie następuje niezależnie od polaryzacji.
Podstawowe zastosowania triaków
Jako elementy półprzewodnikowe używane są w charakterze łączników dwukierunkowych i mają wiele zastosowań. Triak stosuje się m.in. jako:
- ściemniacz,
- regulator prędkości dla silników elektrycznych,
- przekaźnik,
- regulator mocy,
- układ zabezpieczeń.
Ponieważ wykorzystanie triaków pozwala uprościć cały układ sterujący, są one z powodzeniem wykorzystywane w wielu urządzeniach przemysłowych czy sprzęcie AGD. Można je znaleźć w młotach obrotowych i wiertarkach, pralkach, piecach elektrycznych, piekarnikach i kuchenkach, zmywarkach do naczyń, odkurzaczach oraz sprzęcie RTV. Szeroko korzysta z nich też przemysł motoryzacyjny i lotniczy.
Rodzaje triaków dostępne na rynku
Specjalnym rodzaje triaka, o polepszonych parametrach wyłączania jest alternistor. Znalazł on zastosowanie w układach posiadających wysoce indukcyjne obciążenia i duże przepięcia. Triaki różnicuje się ze względu na konstrukcję i wartości parametrów. Najczęściej bierze się pod uwagę:
- parametry elektrody kontrolnej,
- maksymalny prąd przewodzenia,
- maksymalne napięcie wsteczne,
- moc,
- prąd bramki,
- sposób montażu (podzespoły do montażu SMD i THT),
- obudowę.
Obecnie na rynku jest dostępnych bardzo dużo tych elementów półprzewodnikowych od wielu producentów. Można bez problemu nabyć je w specjalistycznych sklepach internetowych, jak np. tme.eu lub stacjonarnych.
Jakie są zalety triaków?
Ich niewątpliwą zaletą jest niski koszt produkcji, dobra charakterystyka i parametry oraz prostota konstrukcji. Dużym plusem jest ich uniwersalność, ponieważ zasadę działania układu sterowania można dostosować do konkretnego zastosowania.
Po rozpoczęciu przepływu dostarczanie prądu do elektrody kontrolnej nie jest konieczne. Obwód zasilania się nie zepsuje. Jeśli zaistnieje taka konieczność, można wyłączyć zasilanie, zmniejszyć prąd w obwodzie poniżej poziomu wartości trzymania albo zewrzeć obwód zasilania.
Samo przełączanie odbywa się nawet przy niskiej mocy i napięciu bliskiemu zero. Pozwala to na uniknięcie skoków napięcia oraz zmniejsza poziom szumu elektrycznego. Triaki są też elementami o dużej wytrzymałości, na co wpływa m.in. brak drgań styków oraz ich iskrzenia. Dlatego stosuje się je w układach, w których występuje duża liczba przełączeń, w zastępstwie przekaźników.
Materiał zewnętrzny