Nie musi boleć

Istnieją poradnie, gdzie leczy się ból. W Raciborzu wszelkich informacji na ten temat można zasięgnąć w Hospicjum św. Józefa. W ramach swojej działalności prowadzi ono zarówno Poradnię Opieki Paliatywnej jak i zespół Opieki Domowej, psychologiczne grupy wsparcia dla rodzin osieroconych, wypożyczalnię sprzętu. Świadczy również wszelką pomoc potrzebującym, cierpiącym z powodu choroby nowotworowej i ich rodzinom. Dzięki kompetentnym ludziom w Hospicjum chorzy mogą liczyć na wszechstronną pomoc i opiekę mającą na celu właściwe przeżycie terminalnego okresu choroby w drodze leczenia objawowego, pielęgnacji oraz towarzyszenia  choremu i jego rodzinie w cierpieniu jakie wspólnie przechodzą.
 
Na cierpienie chorego składa się wiele czynników określanych łącznie jako ból totalny. Wśród nich można wymienić czynniki socjalne, społeczne, psychiczne i duchowe. Stąd istnieje konieczność zajęcia się człowiekiem pojętym jako całość: w hospicjum potrzebny jest nie tylko lekarz i pielęgniarka, ale także nierzadko kapłan, psycholog czy fizykoterapeuta. Poprzez właściwe postępowanie przeciwbólowe można wydłużyć życie pacjentowi, który nie cierpiąc przynajmniej fizycznie lepiej śpi, ma lepszy apetyt i ogólne samopoczucie, zwiększa się jego poczucie bezpieczeństwa. W przeciwnym wypadku szybko postępuje wyniszczenie nowotworowe organizmu.
 
90 procent pacjentów w trakcie terminalnej fazy choroby, tzn. gdy chemioterapia, radioterapia i leczenie inwazyjne nie jest już skuteczne, odczuwa ból. Wtedy pomaga się zwalczyć przynajmniej niekorzystne objawy choroby nowotworowej, aby zapewnić pacjentowi świadome i w miarę komfortowe przeżycie ostatnich chwil życia, kontakt z rodziną, godne odejście. W tym czasie powinno się leczyć ból równolegle ze zwalczaniem innych niekorzystnych objawów choroby. Takie są wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia. Ideą przyświecającą walce z bólem nowotworowym jest to, by nie przysparzać dodatkowego cierpienia pacjentowi. Leczenie powinno odbywać się w jak najmniej inwazyjny sposób (czyli np. jeśli jest taka możliwość bez użycia strzykawki). Lekiem, który tak właśnie można podawać jest fentanyl produkowany w postaci plastrów przyklejanych do skóry w dowolnym miejscu ciała. Dodać należy, że jest to jedyna postać leku przeciwbólowego, działająca przez 72 godziny, co stanowi jego podstawową zaletę. Wszystkie doustne leki działają bowiem do 12 godzin. Daje on również dużo mniejszą liczbę działań niepożądanych niż inne preparaty. Jest dostępny za opłatą ryczałtową.
 
Istnieje w społeczeństwie obawa przed uzależnieniem się chorego od leku opioidowego („narkotyku”) stosowanego w celu zwalczania bólu. Jest ona na tyle silna, że wielu chorych rezygnuje z jego przyjmowania, nawet w fazie terminalnej. Tymczasem od dawna już wiadomo, że takie leki podawane w odpowiedniej formie i postaci nie grożą uzależnieniem, co najwyżej rozwojem tolerancji na lek. Właściwe ich stosowanie umożliwia nawet w pewnych okolicznościach całkowite odstawienie.
 
Każdy ból przewlekły, czyli trwający powyżej sześciu miesięcy, nie tylko związany z chorobą nowotworową, może i powinien być leczony. Mogą to być bóle głowy, kręgosłupa, stawów. Wszelkich informacji na ten temat udzielają najbliższe poradnie przeciwbólowe i opieki paliatywnej. W Raciborzu Poradnia Opieki Paliatywnej przy Hospicjum św. Józefa, mieszcząca się przy ul. Żółkiewskiego 21/1 (tel. 415 53 39), w dni powszednie czynna w godz. 9.00 - 11.00, we wtorki i czwartki również w godz. 18.00 - 19.00; w Rydułtowach Poradnia Opieki Paliatywnej przy ul. Tetmajera 150 (tel. 7294430), czynna od pon. do pt. w godz. 8.00 - 15.00  oraz dwie Poradnie Leczenia Bólu: przy ul. Tetmajera 150 w poniedziałki, środy i czwartki od godz. 16.00 i przy ul. Plebiscytowej 47 (tel. 4578041) we wtorki i czwartki od godz. 12.00. W Rybniku pacjenci mogą szukać pomocy
w NZOZ-ie „Algos” przy ul. Śląskiej od pon. do pt. w godz. 11.00 - 18.00 (tel. 739 33 88, 0603 94 33 21).

Ewa Halewska