Ekologia w wydaniu średniowiecznym

Dymarki to impreza, którą od kilku lat organizuje Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich” a obecnie rudzki oddział Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego w swoim ośrodku edukacyjnym przy ul. Raciborskiej (szpitalik dr. Rogera). Początkowo był to jedynie pokaz wytopu żelaza. Przy ośrodku stworzono replikę cysterskiej kuźnicy z małym piecem, w którym można stopić rudę i otrzymać żelazo, w taki sam sposób, jak czynili to niegdyś cystersi z rudzkiego klasztoru. Bracia prowadzili na swoim terenie gospodarkę wydobywczą i hutniczą.

Obecnie dymarki to już nie tylko pokaz średniowiecznego hutnictwa, lecz również festyn edukacyjny, podczas którego prezentowane są wszystkie dziedziny klasztornej gospodarki. Wszystko pomyślano tak, by ukazać młodzieży ekologiczne oblicze działań białych mnichów. By jak najwięcej uczniów mogło skorzystać z oferty, dymarki po raz pierwszy zorganizowano w tygodniu, a nie jak poprzednio w soboty i niedziele. Zadbano też o nietypowy sposób edukacji; młodzież zamiast jedynie przyglądać się wytopowi miała wykonywać zadania i zdobywać różne specjalności.

Owe zadania to np. wyciągnięcie ryby ze stawu, identyfikacja gatunków ryb i drzew, praca przy miechu dymarki, przejście przez tor przeszkód z tacą owoców, ułożenie zdania zawierającego minimum trzy słowa z rozsypanych wyrazów napisanych „gotykiem”, czy zbudowanie łuku cysterskiego. Dzięki temu przekazano wiedzę na temat średniowiecznej architektury, starych bibliotek i skryptoriów, produkcji wina i piwa, wytopu żelaza czy hutnictwa szkła oraz - co z punktu widzenia ekologii jest istotne - racjonalnej gospodarki leśnej i rybnej.

Organizatorzy już teraz zapraszają za rok na kolejne dymarki. Do tego czasu można skorzystać z oferty ośrodka edukacyjnego rudzkiego oddziału ZPKWŚ. W ramach stałej rozbudowy bazy dydaktycznej powstały tu cztery główne ekspozycje zajmujące w sumie cztery duże pomieszczenia i kilka mniejszych o łącznej powierzchni 187 m kw. Służą one prezentacji trzech głównych zagadnień: przyrody, historii oraz prehistorii Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”.

(w)