Numer: 7 (617)
Data wydania: 10.02.04
Zazwieranie i wypowiadanie umowy pożyczki
Mój znajomy zwrócił się do mnie z prośbą o pożyczkę pewnej kwoty na rok. Chciałbym się jakoś zabezpieczyć przed ewentualną stratą finansową. - czytelnik
Umowa pożyczki, której wartość przenosi 500 zł, powinna być stwierdzona pismem. Taka forma czynności prawnej jest zastrzeżona dla celów dowodowych. Zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności (jak w przypadku umowy pożyczki) - na podstawie art. 74 par. 1 k.c. - ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu art. 74 par. 1 k.c. nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej. Jednakże, mimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych, dowód ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeśli obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma. Uprawdopodobnienie za pomocą pisma polega na wykazaniu prawdopodobieństwa, że czynność została dokonana. Pismem może być każdy dokument, którego treść wskazuje bezpośrednio albo pośrednio na fakt dokonania czynności. Nie jest konieczne, aby pismo to pochodziło od strony, przeciwko której dowód taki będzie prowadzony, ani też żeby było podpisane przez jedną ze stron (wyrok SN z 18 maja 1979 r., III CRN 287/78). Przepisów o formie pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności prawnych w stosunkach między przedsiębiorcami.Umowa pożyczki powinna być stwierdzona pismem, o ile jej wartość przekracza 500 zł. Tylko w przypadku braku umownego terminu zwrotu pożyczki, dający pożyczkę może wypowiedzieć umowę i żądać zwrotu w ciągu 6 tygodni.
Dający pożyczkę może odstąpić od umowy i odmówić wydania przedmiotu pożyczki, jeżeli zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu złego stanu majątkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie przysługuje pożyczkodawcy, jeżeli w chwili zawarcia umowy o złym stanie majątkowym drugiej strony wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć. Roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem 6 miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany. Interesujący z pana punktu widzenia jest także art.723 k.c. Zgodnie z tym przepisem - jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu 6 tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę.
W związku z tym, jeżeli udzieli pan pożyczki i określi w umowie termin jej zwrotu, to będzie pan tym terminem związany. Natomiast w sytuacji gdy umowa pożyczki nie będzie zawierała postanowień w zakresie terminu zwrotu pożyczki, to zastosowanie ma art.723 k.c.
Robert Szaraniec „Gazeta Prawna”