Numer: 16 (626)
Data wydania: 13.04.04
Biegiem po zdrowie
Współczesna cywilizacja prócz dobrodziejstw niesie z sobą też wiele niekorzyści, ujemnie wpływających na organizm człowieka. Struktura społeczeństwa pozwoliła na całkowite niemal wyeliminowanie lub znaczne ograniczenie wielu koniecznych, zaprogramowanych biologicznie czynności
W coraz większym stopniu obserwujemy redukcję aktywności ruchowej, stanowiącej naturalną funkcję organizmu. Wysiłek fizyczny będący nierozerwalnie związany z przetrwaniem gatunku towarzyszy nam od tysięcy lat ewolucji, a został dziś wyeliminowany z życia gwał-townie i skutecznie. W zmotoryzowanym społeczeństwie nawet tak skromną formę aktywności jak chód zredukowano do minimum. Skutki są dziś odczuwalne w postaci zachwiania równowagi czynnościowej organizmu i upośledzenia jego zdolności przystosowawczych do zmiennych warunków środowiska. Ograniczona aktywność stanowi prócz nieprawidłowego żywienia i stresu przyczynę chorób cywilizacyjnych, schorzeń układu krążenia i nerwowo - psychicznych. Raport WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) na podstawie danych z 1996 r. podaje, że czynnikami ujemnie wpływającymi na zdrowie są nikotynizm, stres, nieracjonalne żywienie i hipokinezja - czyli aktywność ruchowa na poziomie niższym niż biologiczne potrzeby, innymi słowy siedzący tryb życia. Mimo postępu cywilizacji, w tym ochrony zdrowia, liczba chorób rośnie. Można przyjąć za udowodnione, że hipokinezja stanowi realne zagrożenie dla zdrowia ludzi. Następstwa niedoboru ruchu prowadzą do negatywnych zmian i upośledzenia organizmu, dotyczą ludzi w każdym wieku, a są szczególnie groźne, gdy dotyczą osób młodych w okresie ich rozwoju. Dlatego problem większej aktywności ruchowej dzieci i młodzieży urasta do rangi istotnego problemu w skali społecznej. Na przestrzeni ostatnich lat widać recesję wydolności i sprawności motorycznej. Wyniki wieloletnich cyklicznych badań wskazują na utrzymanie się tego trendu. Natomiast zmiany w sprawności motorycznej mają wyraźnie negatywny charakter o postępującej stale regresywnej tendencji. Negatywny jest też spadek wydolności. Zjawisko staje cię coraz powszechniejsze, obejmując szersze grupy społeczne. Regres i niski jego poziom u młodzieży szkolnej nie napawają optymizmem. Stwierdzone objawy wskazują na pogorszenie się sprawności zaopatrzenia tlenowego, zwłaszcza układu sercowo - naczyniowego, wykorzystania tlenu z krwi przez mięśnie i inne organy (serce, mózg, płuca, wątrobę). Postępująca mechanizacja i automatyzacja życia eliminują bodźce pozytywnie wpływajaące na zdolności adaptacyjne człowieka do wysiłku fizycznego, doprowadzając do upośledzenia. Dlatego też potrzeba zwiększenia aktywności ruchowej młodzieży i dorosłych urasta do rangi problemu społecznego. W kolejnych artykułach chciałbym przybliżyć czytelnikom znaczenie ćwiczeń fizycznych, szczególnie uwzględniając wysiłki wytrzymałościowe.
Jan Deńca