Numer: 9 (672)
Data wydania: 01.03.05
Pasja zapisana w nutach
Oratorium Józefa Haydna „Siedem ostatnich słów Chrystusa na krzyżu” można było usłyszeć 18 lutego w raciborskim Muzeum w wykonaniu bytomskiego kwartetu Akademos.
Koncert zorganizowany został w ramach cyklu „Muzyka w zabytkach”.Dzieło składa się z siedmiu sonat, ilustrujących wydarzenia drogi krzyżowej. Powstało na zamówienie katedry w Kadyksie, jako utwór mający uświetnić uroczystości Wielkiego Tygodnia. Sam autor w przedmowie do partytury pisze, że zadanie to nie było łatwe: „(...) Ściany, okna i kolumny kościoła obwieszano czarnym suknem i tylko duża lampa, zwisająca ze środka sklepienia, rozpraszała uroczysty mrok. W południe zmykano drzwi i zaczynała się uroczystość. Po krótkiej mszy na ambonę wchodził biskup, wypowiadał pierwsze z siedmiu słów Chrystusa i wygłaszał na ten temat kazanie. Po kazaniu schodził z ambony i padał krzyżem przed ołtarzem. Przerwę wypełniano muzyką. Następnie biskup w podobny sposób wypowiadał drugie słowo, potem trzecie i tak dalej; za każdym razem, gdy kończyło się kazanie zaczynali grać muzycy. Tym warunkom musiałem podporządkować moją kompozycję; nie było rzeczą łatwą skomponowanie siedmiu po sobie następujących dziesięciominutowych adagiów tak, by nie znużyć słuchaczy (...)”.
Raciborzanom, w znacznie bardziej komfortowych warunkach, utwór zaprezentował kwartet Akademos w składzie: Irena Kalinowska-Grohs (skrzypce), Joanna Stelmach (skrzypce), Aleksandra Batog (altówka) i Danuta Sobik-Ptok (wiolonczela). Każda sonata poprzedzona była odpowiednim cytatem z „Pisma Świętego”, w wykonaniu Krzysztofa Batoga. Części utworu to: „Wstęp”, „Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą co czynią”, „Zaprawdę powiadam ci: dziś ze mną będziesz w raju”, „Niewiasto, oto syn twój, (...) oto Matka twoja”, „Boże mój, Boże, czemuś mnie opuścił”, „Pragnę”, „Wykonało się”, „Ojcze, w twoje ręce powierzam ducha mojego” i „Trzęsienie ziemi”.
Józef Haydn (1732-1809) był austriackim kompozytorem doby klasycyzmu. W jego przeogromnym dorobku muzycznym są dzieła, takie jak m.in. oratoria „Stworzenie świata” i „Pory roku” oraz symfonia nr 30 C-dur „Alleluja”.
(Adk)