Stara armia, młoda krew

 

Karl Friedrich von Elßner – rada żegnała go na rogatkach

W latach 80. XVIII wieku, najprawdopodobniej do roku 1788 dowódcą 12 pułku był pułkownik Karl Friedrich von Elßner (Elsner 1734-1802). Od roku 1783 Elßner był majorem i szefem kompanii w 12 pułku von Dalwig. W Raciborzu lubiano i poważano go. Rada miasta pożegnała go na rogatkach miasta, wręczając mu dyplom honorowego obywatela miasta. Von Elßner został przeniesiony do Opola. W roku 1793 został szefem pułku kirasjerów Gens d’armes nr 10 w Berlinie. Elsner dosłużył się stopnia generała – porucznika. Umarł w roku 1808.

Do 21 grudnia 1797 roku dowódcą 12 pułku był pułkownik Ernst Friedrich von Kamienitz, który zmarł nagle w podróży do Opola. Kolejnym dowódcą był od kwietnia 1798 do 1799 roku (pułkownik) von Brehmer.

Ostatnim dowódcą 12 pułku starej armii pruskiej był pułkownik Johann Erdmann von Paczensky, który zmarł w listopadzie 1822 roku. W tym samym roku, tylko nieco wcześniej bo 3 kwietnia, zmarł major du Troffel z byłego 12 raciborskiego pułku Bünting. Jako jeden z ostatnich oficerów byłego już 12 raciborskiego pułku kirasjerów starej armii pruskiej zmarł 2 września 1821 roku w Raciborzu pułkownik w stanie spoczynku Ferdynand von Brehmer (ur. w roku 1742). Oficer ten służył długie lata w raciborskim pułku, zaczynając służbę jeszcze pod generałem von Kyau (szef pułku w latach 1743-1759). 25 maja 1805 roku przeszedł w stan spoczynku i mieszkał do swej śmierci w Raciborzu.

Kornet z rodu oficerów

W Tajnym Archiwum Państwowym Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego w Berlinie (Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz) zachowały się dwa drzewa genealogiczne (poświadczone wywody rodowodu – Aufschwörungstafel) 2 oficerów 12 pułku, którzy służyli w oddziale na przełomie XVIII i XIX wieku. Oby dwaj młodzi oficerowie służyli i mieszkali kilka lat w garnizonie w Raciborzu. Pierwszym z nich był hrabia Ernst von Scherr-Thoss, kornet we wspomnianym pułku, urodzony 4 sierpnia 1786 roku w Weigelsdorf. Z poświadczonego drzewa genealogicznego młodego korneta wynika, że 5 pokoleń rodu było oficerami w różnych nowożytnych armiach europejskich. Już praprapradziad Ernsta Heinrich von Seher-Thoss ur. w roku 1608, zmarły w roku 1671 był kapitanem w armii elektora saskiego Johanna Georga I. Jego pradziad, Christian Friedrich von Zollikofer von und zu Altenklingen, zginął 4 czerwca 1745 roku w bitwie pod Dobromierzem (Hohenfriedeberg).

Drugim z oficerów był porucznik w 12 Pułku Kirasjerów (wtedy von Werther) Alexander Carl hrabia von Dyhrn baron von Schönau. Urodził się 10 grudnia 1772 roku w Berlinie. Dziadem ze strony matki młodego porucznika był pruski generał – porucznik Leopold Alexander hrabia Rzeszy von Wartenslenen. Obydwa wspomniane dokumenty są bardzo pokaźnych rozmiarów (1,5-2 m2), z barwnymi, wspaniale namalowanymi herbami, podpisami i pieczęciami świadków, osób, które zaświadczały autentyczność tych swoistych, XVIII-wiecznych dowodów pochodzenia.

cdn.

 

---

 

Autor jest pasjonatem lokalnej historii, ma stopień naukowy doktora, naucza w Zespole Szkół Mechanicznych w Raciborzu. Spod jego ręki wyszło wiele książek poświęconych dziejom miasta.

W kilku odcinkach opisaliśmy oficerów i urzędników związanych z raciborskim 12. pułkiem kirasjerów starej armii pruskiej, który stacjonował w Raciborzu i na ziemi raciborskiej w latach 1747 –1806. W kolejnych odcinkach chcielibyśmy przybliżyć nieco szczątkowe, ale cenne informacje dotyczące zwykłych żołnierzy tego pułku. Jest to o tyle ciekawe, że wielu żołnierzy pochodziło z podraciborskich miejscowości a ich potomkowie mieszkają tu do dzisiaj.