Pamiętaj człowiecze, żeś jest prochem...

Z dzieciństwa pamiętam mojego wujka, namiętnego palacza fajki. Ceremonialnie natykał do cybucha tabakę – zwykle były to, w ubogich latach powojennych, suszone liście wiśni –  zapalił i delektował się dymem; nie powiem: aromatycznym. Gdy zbliżała się środa popielcowa, w ostatni dzień karnawału, jeszcze raz wieczorem rozsmakował się niebieskim dymem, potem wyklepał z główki fajki resztki popiołu i odkładał ją na 40 dni. Post!

Ale trzeba było patrzeć jak po wielkanocnym śniadaniu nabijał znowu fajkę, odsuwał w fotelu głowę do tyłu i rozkoszował się na nowo dymem swej fajki. Z jego minie można było wyczytać także  pewną satysfakcję ze zwycięstwa nad sobą: wytrwał przez cały post! Podobnie było w adwencie przed Bożym Narodzeniem.

Wymowna szczypta prochu

„Pamiętaj człowiecze, że prochem jesteś i w proch się obrócisz”, albo „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” usłyszymy w środę popielcową tego roku.  Po popiół idziemy niemal wszyscy. Nawet obojętni religijnie, często niewierzący „Nareszcie coś dają w kościele, zawsze tylko zbierają ...” – szepnął mi ktoś kiedyś złośliwie. Szczypta prochu, ale wymowna. Uzyskuje się go ze spalonych bazi z niedzieli palmowej. Wolimy formułę „Pamiętaj człowiecze, że prochem jesteś...”  przyjęta z pewnym dreszczykiem prawda o naszym przemijaniu. Jest w niej zawarta jednak też pozytywna strona tej prawdy, czyli „Pamiętaj, że masz duszę nieśmiertelną i musisz ją zbawić”. Tu stykamy się z drugą formułą stosowaną w Popielec: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”.

Okres postu trwa 40 dni, tyle bowiem dni pościł Pan Jezus na pustyni. „W owych dniach nic nie jadł” – usłyszymy w Ewangelii pierwszej niedzieli postu. Chyba tylko w cudowny sposób podtrzymał się na siłach, choć rekord głodowania w księdze Guinnessa jest wyższy. U Pana Jezusa nie była to jednak czysta próba wytrzymałości bez jedzenia, ale oczyszczenie duszy dla lepszej modlitwy.

Przepisy postne były kiedyś dosyć ostre: w dniach wielkiego postu najeść się można było tylko raz do syta, a dwa inne posiłki miały być w połowie zwykłej porcji. Dziś taki post ilościowy obowiązuje tylko w środę popielcową i w Wielki Piątek. W inne dni postu, ze względu na często wyczerpująca pracę niektórych ludzi, nie ma postu ilościowego. Pozostała jednak dla nas, katolików, wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych we wszystkie piątki roku. W okresie postnym i w piątki nie uczestniczymy w zabawach tanecznych.

Mniej dla ciała wiecej dla duszy

Ukrócenie żarłoczności nie jest dzisiejszemu człowiekowi obce. „FdH” – radzą Niemcy – „Friss die Haelfte!”, czyli „jedz połowę!” Ile to napościć się muszą kandydatki na miss Polonia! Jednak post nie jest celem samym w sobie.  O poszczącym Jezusie jest mowa, że w tym czasie zatopił się w rozmowie z Ojcem. Czas postu ma zbliżyć nas do Boga. W tym okresie są w naszych kościołach rekolekcje, są nabożeństwa Drogi krzyżowej, śpiewamy nasze stare, polskie „Gorzkie żale”. Czyli: mniej dla ciała – więcej dla duszy, mniej dla świata – więcej dla Boga, mniej dla ziemi – więcej dla nieba.

Post daje nam wolność ducha. Pan Jezus po swym poście był odporny na pokusy szatana. Jan Paweł II mówił, że istnieje nie tylko wolność „od czegoś”, ale i „do czegoś”. Na ogół myślimy o wolności „od” skrępowań, nakazów, przykazań, nawet od Boga, a prawdziwie wolny jest ten, kto sam sobie potrafi nakazać większą obowiązkowość, punktualność, narzucić sobie twardą dyscyplinę w wykorzystaniu czasu, opanować niewyparzony język; czyli zmusić „do” czegoś dobrego. „W zdrowym ciele zdrowy duch”. Post niewątpliwie służy dobru obu stronom naszego „ja:”: ciału ubędzie kilka kilogramów, a duszy przybędzie skrzydeł.

Załóżmy kłódkę na lodówkę

Spróbujmy więc odłożyć fajkę na 40 dni, pić wodę zamiast piwa, być wegetarianinem dwa – trzy razy w tygodniu,  założyć w domu „dzień bez telewizora”, uniezależnić się od komputera itd, itp.  Może nareszcie będzie trochę czasu na modlitwę? Może nawet na wspólną, rodzinną? Nareszcie też odwiedzę tego, komu to dawno obiecałem, innemu pomogę, na zaległy list odpiszę...

Był kiedyś na Płoni ojciec gwardian, który urządził w poście dla swoich braci i ojców konkurs odchudzania. Widocznie uważał, że nie wyglądają tak, jak ich założyciel św. Franciszek. Co tydzień stawali na wadze. Było przy tym wiele zabawy i franciszkańskiej wesołości. Ale też pożytku dla duszy i ciała.

Postawmy sobie wagę, by nam się w oczy rzucała, załóżmy kłódkę na lodówkę, a krzynkę piwa zanieśmy do piwnicy.

Ile nam ubędzie (kilo)gramów przez te 40 dni? Rześkości duszy nie da się zważyć.

---

Msze święte w Środę Popielcową

• Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny: 6.00, 7.30, 9.00, 17.00, 18.30
• Kościół pw. Matki Bożej: 6.30, 9.00, 15.45, 16.45, 18.00
• Kościół pw. Świętego Mikołaja: 6.00, 9.00, 16.30, 18.00,
• Kościół pw. Świętego Paschalisa na Płoni: 6.30, 9.00 16.30 (Obora), 18.00
• Kościół pw. Świętej Jadwigi w Markowicach: 7.00, 16.00, 18.00
• Kościół pw. Świętego Józefa w Ocicach: 7.30, 16.00, 18.00
• Kościół pw. Najświetszego Serca Pana Jezusa: 6.30, 7.30, 9.00, 16.30, 18.00
• Kościół pw. Krzyża Świętego w Studziennej: 8.00, 18.00
• Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Sudole: 6.30, 17.00
• Kościół pw. Świętego Mateusza i Macieja w Brzeziu: 7.00, 17.00
• Kościół pw. Świętego Jana Chrzciciela na Ostrogu: 6.45, 8.00, 10.00, 16.00, 18.00