Oni rządzili naszymi miastami i gminami
Rok 2020 to szczególny czas dla polskiej samorządności. 30 lat temu, w niedzielę 27 maja 1990 r., zostały przeprowadzone pierwsze w III RP wybory samorządowe. Z tej okazji przypominamy nazwiska pierwszych samorządowców (kadencji 1990 – 1994) w naszych gminach i miastach: wójtów, burmistrzów, radnych, członków zarządu* i przewodniczących rad.
Kornelia Pawliczek-Błońska, Krzanowice
Radni: Krystyna Mandrysz (przewodnicząca komisji rewizyjnej), Manfred Abrahamczyk, Ewald Jureczka (przewodniczący rady gminy), Henryk Kretek, Stanisław Lenartowicz (delegat do sejmiku samorządowego), Kornelia Pawliczek-Błońska, Alfons Jureczka, Józef Stróż (przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej), Józef Strachota, Anna Hajduczek, Walter Szafarczyk, Oswald Grzesiczek (przewodniczący komisji ds. przeglądu dróg), Ernest Grzesiczek, Henryk Tumulka, Kazimierz Kołeczko (zastępca przewodniczącego rady gminy), Wojciech Wróbel, Lidia Rąpała oraz Rudolf Plura.
Zarząd Gminy: Marcin Kandziora (wójt**), Manfred Abrahamczyk, Alfons Jureczka, Lidia Rąpała, Ernest Grzesiczek, Rudolf Plura oraz Oswald Grzesiczek.
Bruno Stojer, Pietrowice Wielkie
Radni: Ernest Chory, Jan Cyfka, Jerzy Czekała (zastępca przewodniczącego rady gminy), Emerich Glania, Robert Jeremiasz, Waldemar Jeremiasz, Paweł Kramarczyk, Józef Lesznik, Franciszek Marcinek, Henryk Marcinek, Jan Mikołajczyk, Mirosław Otręba, Róża Paleta, Henryk Paniczek, Norbert Rózga, Maria Ruchała, Brunon Stojer (przewodniczący rady gminy), Grażyna Wajda, Antoni Wawrzynek oraz Alojzy Wilczek.
Zarząd Gminy: Waldemar Frej (wójt od 19 czerwca 1990 r. do 24 października 1990 r.), Jan Cyfka, Henryk Marcinek, Mirosław Otręba, Maria Ruchała i Brunon Stojer. 29 października 1990 r. wójtem został Antoni Wawrzynek.
Władysław Gumieniak, Kuźnia Raciborska
Radni: Józef Adamczyk, Jacek Bachniak, Krystyna Borutko, Witold Cęcek, Józef Czogała, Teodor Czogalla, Alberich Drzisga, Bernard Fros, Józef Goldman, Zdzisław Gostomski, Władysław Gumieniak, Edmund Grzesik, Hubert Kipka, Jan Kotyczka, Franciszek Kozłowski, Bogdan Lewandowski, Jerzy Lużyna, Leon Materny, Alfons Mazurek, Jan Mrozek, Jan Pęczek, Urszula Rogon, Jan Skolarczyk, Jan Stanek, Małgorzata Waga, Norbert Zimon, Paweł Lubos oraz Władysław Waśniowski.
Burmistrz: Witold Cęcek.
Emilia Kubik, Krzyżanowice
Radni: Zygmunt Augustyński, Krystyna Baran, Józef Barcz, Wilhelm Bedrunka, Hubert Bindacz, Henryk Brzeźniak, Jan Cycoń, Herman Fichna, Rudolf Gonsior (przewodniczący rady gminy od 21 grudnia 1990 r.), Janusz Hanzlik, Norbert Herber, Herman Karpisz, Medard Karpisz, Hubert Kasza, Maria Kiszka, Zbigniew Kowal, Rafał Krakowczyk, Jerzy Latoń, Henryk Malcharek, Franciszek Paskuda, Franciszek Pawlik, Karol Piechaczek (przewodniczący rady gminy do 21 grudnia 1990 r – zgon)/ Diter Juraszek, Alojzy Przybyła, Józef Staniczek oraz Lothar Wittek.
Zarząd Gminy: Emilia Kubik (wójt w latach 1989 r. – 1992 r.), Maksymilian Lamczyk (zastępca wójta), Józef Barcz, Hubert Bindacz, Herman Fichna, Medard Karpisz, Jerzy Latoń oraz Wilhelm Wolnik (wójt od 1992 roku).
Jan Deńca, Rudnik
Radni: Jan Deńca (Rudnik), Eugeniusz Jośko (Rudnik), Józef Jarosz (Grzegorzowice), Bernard Kampka (Ligota Książęca), Werner Krybus (Brzeźnica), Jerzy Ksol (Lasaki), Bernard Malajka (Sławików), Krystyna Marciniak (Modzurów) – delegat do sejmiku samorządowego, Ehard Malik (Szonowice), Karol Urbas (Ponięcice), Henryk Panek (Czerwięcice) – przewodniczący rady gminy, Feliks Pieruszka (Gamów), Henryk Reichel (Grzegorzowice), Marian Sosiński – Brzeźnica, Jan Stosiek – Jastrzębie, Jan Szczuka – Rudnik, Norbert Szymiczek – Gamów, Leonard Siwoń (Modzurów) oraz Leonard Wochnik (Łubowice).
Zarząd Gminy: Hubert Miczko (wójt), Jan Deńca (zastępca wójta), Bernard Malajka, Józef Jarosz i Werner Krybus.
***
Składy rad oraz zarządów podaliśmy dzięki uprzejmości poszczególnych samorządów. Urzędnicy przejrzeli kroniki, przekazując nam imiona i nazwiska ówczesnej władzy. W powyższym zestawieniu zabrakało dwóch gmin wchodzących w skład powiatu raciborskiego, utworzonego po reformie administracyjnej w Polsce w 1999 roku. Mowa o Kornowacu i Nędzy. Ten pierwszy samorząd w 1990 roku de facto jeszcze nie istniał. Przypomnijmy wówczas obecne sołectwa tej gminy, czyli Kornowac, Kobyla, Łańce, Pogrzebień i Rzuchów wchodziły w skład gminy Lyski. Natomiast na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 19 grudnia 1992 r. utworzono ponownie*** gminę Kornowac, która zaczęła działać od 1 stycznia 1993 r. Natomiast jeśli chodzi o Nędzę, to do chwili składu tego numeru nie otrzymaliśmy z tamtejszego urzędu listy ówczesnych rządzących. W miarę możliwości podajmy ją w kolejnych „Nowinach Raciborskich”. Przypomnijmy jednak, że wójtem Nędzy w latach 1990 – 1992 był Hieronim Kowalczyk, później rządy przejął Andrzej Chroboczek.
(oprac. mad)
* Przypomnijmy, Zarząd Gminy to organ wykonawczy w polskiej gminie, na czele którego stał włodarz. Zmiany nastąpiły po wejściu w życie ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta. Od tej chwili Zarząd Gminy został zastąpiony przez wybieranego w wyborach bezpośrednich włodarza.
** Krzanowice prawa miejskie odzyskały 1 stycznia 2001 roku.
*** Ponownie, ponieważ gmina Kornowac powstała 1 stycznia 1973 r. Wtedy w jej skład weszło siedem sołectw: Kornowac, Pogrzebień, Rzuchów, Łańce, Kobyla, Brzezie n/Odrą i Pstrążna. W czerwcu 1976 r. z gminy wyłączono sołectwo Brzezie, które zostało przyłączone do Raciborza. 1 lutego 1977 r. gminę Kornowac połączono z gminą Lyski.