100 lat temu w Nowinach Raciborskich: Tragedia na Płoni. Trzylatek zginął pod kołami
Pracownik okradający swego pracodawcę, tragiczny wypadek na Płoni, śmierć pracowników kopalni w Radlinie, wielki strajk pracowników fabryk w Raciborzu oraz nowa polityka magistratu dotycząca rozwieszania plakatów w mieście – to tylko część spraw, o których równo sto lat temu pisano w „Nowinach Raciborskich”. Wojtek Żołneczko
Racibórz • 18 sierpnia 1920 r.
Niewierny robotnik
Ślusarz P., zatrudniony w warsztatach kolejowych, przywłaszczał sobie przez dłuższy czas metale brązowe i zabierał takowe do domu. W tych dniach zamierzał łup nagromadzony spieniężyć, został jednakże w chwili przewiezienia tegóż przez policyę przyłapany i aresztowany. Skradziony metal ma wartość kilku tysięcy marek.
Śmierć chłopczyka
Płonia pod Raciborzem. 3-letni synek gospodarza Fr. Kuczy, bawiąc się przed domem rodzicielskim, został przez piwiarza na śmierć przejechany. Koła przeszły maleństwu przez piersi. Śledztwo wykaże, kto zawinił śmierci.
Matki! matki! uważajcież na wasze dzieci.
Śmiertelny wypadek na kopalni
Kopalnia „Emy” w Rybnickiem*. W przeszły czwartek spotkało nieszczęście kierownika maszynki dołowej W. Smolki z Marklowic oraz jego pomocnika 18-letniego Feliksa Słotnego. Węgle się oberwały i runęły na lokomotywę. Smolka doznał silnego potłuczenia a Słotny został na miejscu zabity.
Wiec w Szychowicach**
Z Raciborskiego. W niedzielę 8 b.m. miał się odbyć wiec polski w Książęcej Zawadzie, lecz z powodu zebrania „Heimatstreuerów” karczmarz odmówił sali. Za to odbył się tego samego dnia wiec w Szychowicach, po ukończeniu którego założono Kółko oświaty, śpiewackie i Sokoła***. Na członków wstąpiło około 100 młodzieńców i dziewcząt. Nowym towarzystwom szczęść Boże!
* Kopalnia „Emma” w Radlinie od 1949 r. nosi nazwę „Marcel”.
** Mowa o dzisiejszych Ciechowicach w gminie Nędza.
*** W okresie przedplebiscytowym Niemcy i Polacy prowadzili intensywną działalność agitacyjną, która przejawiała się m.in. zakładaniem patriotycznych stowarzyszeń. Celem tej działalności było przekonywanie do głosowania w plebiscycie za jedną lub drugą stroną. Wyniki plebiscytu miały przesądzić na przynależności państwowej Górnego Śląska.
Racibórz • 20 sierpnia 1920 r.
Zatrzymanie pociągów francuskich
Racibórz. W ubiegłą sobotę przechodziły tu transporty wojsk francuskich. Pierwsze dwa pociągi przejechały bez przeszkody, natomiast trzeci pociąg zatrzymano, wysunięto go na tor martwy, lokomotywę odpięto a Francuzów zostawiono na łaskę i niełaskę. Wszystko to stało się za namową przywódców socyalistycznych, którzy użyli do tego robotników zatrudnionych w warsztatach kolejowych. Przywódcy sami trzymali się na uboczu, podbechtując robotników i namawiając ich do rozbrojenia żołnierzy francuskich. Ostatecznie musieli agitatorzy socyalistyczni ustąpić, a pociąg zatrzymany, jako też dalsze pociągi, odjechały bez jakich bądź wypadków.
Demonstracye wtorkowe
Racibórz. Również w Raciborzu odbyły się we wtorek demonstracye komunistyczne. Po południu stanęła wszelka praca i zamknięto wszelkie składy. Przed lokalem Lexa zebrały się tłumy strejkujących robotników, którzy ruszyli w pochodzie przez miasto. Na łąkach nad Odrą odbył się wiec, na którym przemawiali burzyciele komunistyczni. Niewiele jednak wskórali; wiecownicy rozeszli się spokojnie do domów.
Protest Polaków
Koźle. W demonstracyi wzięli udział robotnicy zakładów fabrycznych, kolejarze z Kędzierzyna i łodziarze z przystani kozielskiej. Pochód przeciągał ulicami miasta, śpiewając niemieckie pieśni patryotyczne. Osobna delegacya udała się do mieszkania pułkownika wojsk koalicyjnych p. Nambuyen’a i powiadomiła go jako naczelnika powiatowego komisyi międzysojuszniczej* o uchwalonej rezolucyi za neutralnością Górnego Śląska. Do zaburzeń nie przyszło.
Polała się krew
Rybnik. Również i tu demonstracya rybnicka nie obyła się bez krwi rozlewu. Kilku Polaków zostało niebezpiecznie postrzelanych; adwokat Dr Rożański został dotkliwie pobity. Gazety niemieckie przedstawiają sprawę tak, jakoby Polacy byli Niemców sprowokowali i najpierw na nich napadli. Policya zielona zaprowadziła spokój.
* Mowa o Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku, która działała na od 11 lutego 1920 roku do 10 lipca 1922 roku. Jej zadaniem było dopilnowanie prawidłowego przebiegu kampanii plebiscytowej i samego plebiscytu oraz utrzymanie porządku i spokoju.
Racibórz • 23 sierpnia 1920 r.
Rozporządzenie policyjne!
Dotyczy przybijania plakatów dla miasta Raciborza.
Na podstawie §§ 5 i 6 ustawy o administracyi policyi z 11 marca 1850 i § 143 ustawy o ogólnej administracyi kraju z 30 lipca 1883 wydaje się niniejszem za zgodą magistratu następujące rozporządzenie policyjne:
§ 1.
Publiczne ogłoszenia wolno odtąd na publicznych placach, ulicach i drogach na żadnem innem miejscu, jak przeznaczonych do tego słupach odnośnie tablicach przybijać lub w inny sposób przymocować. Tylko właścicielom gruntu i dzierżawcom przysługuje prawo na ich gruntach lub przez nich wydzierżawionych lokalach przymocowania ogłoszeń, przeznaczonych dla publiczności, które dotyczą ich własnego interesu.
§ 2.
Wykroczenia przeciw temu rozporządzeniu karane będą grzywną do 9 marek, w razie niemożności zapłacenia odpowiednim aresztem.
Racibórz, 16 marca 1894. Władza policyjna, podp. Bernert.
Powyższe rozporządzenie policyjne podajemy ponownie do publicznej wiadomości z tem nadmienieniem, iż kupcowi Arturowi Kalesky’emu, mieszkającemu na miejscu przy ul. Zwinger 23, przedzierżawione zostały ustawione w tutejszym obwodzie miejskim słupy i tablice do umieszczania ogłoszeń i t.p. na czas od 11 kwietnia 1920 do tego samego dnia 1922 r.
Poszczególnie zwraca się na to uwagę, iż wszystkie publiczne ogłoszenia (plakaty) na tych słupach wolno tylko p. Kalesky’emu lub jego ludziom umieszczać i to wedle taryfy miejskiej.
Ogłoszenie to zostało także przez wywieszenie na ratuszu w polskim i niemieckim języku opublikowane.
Racibórz, 13 sierpnia 1920. Magistrat.