Nowiny.pl
Nowiny.pl Regionalny Portal Informacyjny. Codzienny serwis newsowy z terenu Subregionu Zachodniego woj. śląskiego (powiat raciborski, wodzisławski, rybnicki, jastrzębski i żorski).
JastrzebieOnline.pl
JastrzebieOnline.pl JastrzebieOnline.pl to najczęściej odwiedzany portal z Jastrzębie-Zdroju. Codziennie tysiące mieszkańców miasta dowiaduje się od nas o wydarzeniach dziejących się w Jastrzębiu.
eZory.pl
eZory.pl eZory.pl to nowy portal o Żorach stworzony z myślą o dostarczaniu najświeższych i aktualnych informacji lokalnych dla mieszkańców Żor, dotyczących wydarzeń kulturalnych, społecznych, sportowych oraz ważnych informacji miejskich.
AgroNowiny.pl
AgroNowiny.pl Regionalny portal dla rolników. Najnowsze Wiadomości dla rolników, ceny i fachowe porady. Produkcja rolna, hodowla, uprawy, aktualne cenniki rolnicze, technika rolnicza, prawo i agrobiznes.
HistoriON.pl
HistoriON.pl HistoriON to portal dla pasjonatów lokalnej historii. Odkryj fascynującą historię naszego regionu - ciekawe artykuły, wydarzenia, ikony PRL-u, kartka z kalendarza, bohaterowie lokalni, ludzie tej ziemi i biografie na nowym portalu HistoriON.pl
Praca.nowiny.pl
Praca.nowiny.pl Regionalny serwis z ogłoszeniami o pracę oraz informacjami w rynku pracy. Łączymy pracowników i pracodawców w całym regionie.
RowerON
RowerON Projekt „RowerON – wsiadaj na koło, będzie wesoło” to promocja regionu, jego walorów przyrodniczo-kulturowych, infrastruktury rowerowej oraz zachęcenie mieszkańców do aktywnego i zdrowego spędzania czasu.
InspiratON
InspiratON Projekt edukacyjno-medialny „InspiratON – Czas na Zawodowców”, który pomaga uczniom wybrać dobrą szkołę, ciekawy zawód, a potem znaleźć pracę lub założyć własną firmę.
Kupuję - smakuję
Kupuję - smakuję Projekt „Kupuję - smakuję. Wybieram polskie produkty” promujący lokalnych i regionalnych producentów żywności oraz zakupy polskich produktów.
Sport.nowiny.pl
Sport.nowiny.pl Serwis sportowy z regionu. Piłka nożna, siatkówka, koszykówka, biegi. Wyniki, tabele, zapowiedzi.
Sklep.nowiny.pl
Sklep.nowiny.pl Sklep.Nowiny.pl powstał w odpowiedzi na coraz szersze potrzeby naszych czytelników i mieszkańców regionu. Zapraszamy na zakupy wyjątkowych limitowanych produktów!
Instytut Rozwoju Inspiraton
Instytut Rozwoju Inspiraton Instytut powołaliśmy do życia w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na przystępne kursy online rozwijające kompetencje zawodowe. Naszą misją jest tworzenie kursów wspierających rozwój kariery naszych kursantów.
Numer: 3 (1550) Data wydania: 18.01.22
Czytaj e-gazetę

Godki Starej Ciotki. Czyli o dwóch dziewczynach z Ekonomika, które chwalą się tym, co inni uznają za powód do wstydu

Możecie wierzyć lub nie, ale są na Śląsku nauczyciele którzy przed wyjazdem  na wycieczkę do jakiegoś dużego miasta, np. do Krakowa, przestrzegają uczniów, aby nie mówili po śląsku, bo ludzie będą na nich dziwnie patrzeć. Na szczęście nie brak też nauczycieli, którzy prezentują odmienną postawę i zachęcają do używania godki. Są też młodzi ludzie, którzy czują, że kultura i gwara śląska zanikają. I chcą coś z tym zrobić. Właśnie o takich osobach jest ten artykuł.

Na ratunek godce śląskiej

Oliwia Stroka i Kamila Krybus to uczennice Zespołu Szkół Ekonomicznych w Raciborzu, które w ramach platformy „Zwolnieni z teorii” przygotowały projekt „Godki Starej Ciotki”, poświęcony kultywowaniu kultury śląskiej. – Ta kultura zanika. Coraz mniej ludzi mówi po śląsku. Dlatego chcemy o tym problemie rozmawiać i ożywiać nasze śląskie tradycje – mówią dziewczęta.

Uczennice, diagnozując problem zaniku gwary śląskiej, czerpały z doświadczeń swoich rówieśników. – Młodsze pokolenie nie uczy się godki. Często jest tak, że rodzic z rodzicem godoją po śląsku, ale z dzieckiem już tak nie mówią. Ale nawet gdyby godoli z dzieckiem to i tak nie wszystko. Bo dziecko będzie godoć, jeśli spotka w szkole rówieśników, którzy również godoją po śląsku. Jeśli ich nie spotka, to przestanie używać godki. Może będzie ją rozumieć, ale nie będzie umieć się nią posługiwać i przekazać. To zaniknie – wyjaśniają Oliwia i Kamila.

Uczennice raciborskiego Ekonomika opowiedziały o swoich przemyśleniach i planach nauczycielce Sylwii Gawendzie-Rutkowskiej, która postanowiła pomóc im w realizacji ich planu. – Sama mam podobne doświadczenia. Choć mówię do swoich dzieci gwarą, to one się nią nie posługują, bo w przedszkolu czy szkole nie ma nasycenia śląskim i sama widzę, że to po prostu gaśnie – mówi Sylwia Gawenda-Rutkowska i dodaje, że na Kaszubach dużo bardziej pielęgnuje się lokalny język i kulturę niż na Śląsku.

Naukę przez zabawę

Oliwia Stroka pochodzi z Krzanowic. Rodzinna miejscowość Kamili Krybus to Grzegorzowice. Pomiędzy dziewczętami jest rok różnicy. Poznały się w „Źródle”, gdzie tańczą. Wkrótce okazało się, że obie lubią kulturę i chciałby coś zrobić dla jej zachowania. Właśnie tak powstał pomysł na „Godki Starej Ciotki”. Na czym konkretnie polega ten projekt? Przede wszystkim na lekcjach języka śląskiego, które uczennice przeprowadzają w przedszkolach i szkołach podstawowych. Oliwia i Kamila postanowiły zainteresować dzieci gwarą śląską angażując je w takie gry i zabawy jak: memory, teatrzyk, kulanie klusek. Oczywiście wszystko po śląsku. Przygotowały też wirtualne wycieczki po miastach, o których opowiadają po śląsku. Jak na tancerki „Źródła” przystało, podczas lekcji, które przeprowadzają w przedszkolach i szkołach w powiatach raciborskim i wodzisławskim, prezentują również tradycyjny śląskim taniec jakim jest „Miotlarz”.

Pierwszą szkołą, którą odwiedziły w czasie swego śląskie tournée był Zespół Szkół Ogólnokształcących w Syryni. Zostały ciepło przyjęte przez nauczycieli i uczniów. – Jesteśmy otwarci na wszelkie dodatkowe zajęcia dla uczniów. Mamy w szkole muzeum kultury śląskiej. Promuje nasze tradycje i gwarę. Tym bardziej cieszymy się, gdy odwiedza nas ktoś z zewnątrz. Dla naszych uczniów taka wizyta może być ciekawsza od standardowej lekcji – mówi Sabina Kuśka, wicedyrektor ZSO w Syryni.

Powinniśmy być dumni z naszej śląskości

Sabina Kuśka jest historykiem, a z zamiłowania regionalistą. Tak jak Sylwia Gawenda-Rutkowska, uważa, że gwara śląska nie jest powodem do wstydu, ale dumy dla tych, którzy jej używają. – Jeśli nie będziemy o to dbać, jeśli nie będziemy promować tego w szkołach, jeśli nie będziemy zachęcać uczniów do udziału w akcjach związanych z językiem śląskim, to nasza godka zaginie i nie będzie do czego wracać. Moim wielkim marzeniem jest, żeby była jedna godzina śląskiego w szkole. Fajnie by było, żeby uczniowie naprawdę poczuli, że to jest coś wartościowego, czym warto się chwalić. Ja im to zawsze mówię: tym się możemy pochwalić, bo nikt inny tego nie ma – podkreśla S. Kuśka.

Konkurs gwary śląskiej

Lekcje w przedszkolach i szkołach to nie wszystko, co składa się na „Godki Starej Ciotki”. Już w lutym uczennice „Ekonomika” zaproszą młodych ludzi do udziału w konkursie gwary śląskiej. „Nowin Raciborskie” objęły to wydarzenie patronatem medialnym. Wkrótce więcej informacji.

Wojciech Żołneczko