Jak żyją pszczoły i w jaki sposób można im pomóc? 20 pytań do pszczelarza

– Jak długo żyje pszczoła?

– Pszczoły robotnice żyją około jednego miesiąca w okresie letnim, natomiast pszczoły wychowane na jesieni potrafią przeżyć aż do wiosny i wychować nowe pokolenie pszczół. Matka może żyć nawet do 5 lat, zaś trutnie żyją do około 60 dni, ale tylko w sezonie od wiosny do jesieni. Na zimę są wypędzane z uli przez pszczoły robotnice.

– Czy w ulu jest jedna czy więcej rodzin pszczelich?

– W ulu zasadniczo jest tylko jedna rodzina pszczela.

– Jaką pojemność ma ul?

– To zależy o jakiej porze roku mówimy. W ulu może być 50 – 70 tysięcy pszczół w pełni sezonu letniego. Wczesną wiosną jest ich zdecydowanie mniej. 10 000 pszczół waży około 1 kg.

– Czym jest truteń?

– Jest to samiec pszczoły miodnej. Zadaniem trutnia jest zapłodnienie młodej królowej.

– Z czego składa się ul?

– Są różne rodzaje uli. Dzielą się na korpusowe np.: wielkopolski, Ostrowskiej, Dadanta, warszawski, Langshtrota i ule leżaki. Mają podobne części składowe o różnych wymiarach. Zasadniczo każdy ul posiada gniazdo (rodnia) i miodnię.

– Co oprócz miodu wytwarzają pszczoły?

– Pszczoły wytwarzają jeszcze mleczko pszczele, wosk, jad pszczeli, robią pierzgę, propolis i zbierają pyłek z kwiatów dostępny jako pyłek pszczeli.

– Co to jest kit pszczeli?

– Są to substancje żywiczne (klejące się) zbierane z pąków i młodych pędów drzew, określane też jako propolis.

– Na jak długie odległości może lecieć pszczoła?

– Przeciętny zasięg lotu pszczół wynosi 2 – 3 km. Zapylanie roślin jest najefektywniejsze z punktu ekonomicznego dla pszczelarza w promieniu 1,5 – 2 km. Pszczoły mogą polecieć nawet na odległość 5 km, ale wtedy zebrany pożytek zostanie spotrzebowany na bieżące potrzeby pszczoły, więc nie będzie miodu.

– Czym się żywią pszczoły?

– Pszczoły do życia potrzebują pyłków roślin, w których znajdują się takie składniki odżywcze jak białko, tłuszcze, witaminy i minerały oraz nektaru, który jest źródłem węglowodanów.

– W jaki sposób pszczoły wybierają swoją matkę-królową?

– Matka pszczela zostaje specjalnie wyhodowana i dzięki swym feromonom pozostali mieszkańcy ula potrafią ją zidentyfikować i rozróżnić.

– Co najbardziej szkodzi pszczołom?

– Intensywne i monokulturowe rolnictwo oraz niewłaściwe przeprowadzane zabiegi ochrony roślin przed szkodnikami. Zagraża im głód poprzez: koszenie trawników, w których rosną przecież kwiaty będące dla nich źródłem pożywienia, brak w naszych ogródkach roślin miododajnych, drzew i krzewów owocowych, zastępowanie roślin rodzimych tujami. Brak lip, robinii akacjowych i innych drzew ozdobnych miododajnych.

– Czy pszczoły rozpoznają swojego opiekuna/właściciela? I w jaki sposób rozróżniają osoby znajome od obcych (jeśli w ogóle to potrafią)?

– Pszczoły potrafią rozpoznać kolory oraz zapachy, dlatego potrafią rozróżniać niektóre elementy otoczenia bądź innych ludzi.

– Co trzeba robić, żeby rój nie uciekł z ula?

– Nie dopuścić do wychowania nowej królowej, poprzez prowadzenie właściwej gospodarki pasiecznej.

– Jak wyhodować więcej rojów?

– Można tworzyć nowe rodziny poprzez podział rodziny macierzystej na mniejsze rodzinki oraz poddanie nowych matek pszczelich, czyli tzw. tworzenie odkładów.

– Które kwiaty pszczoły lubią najbardziej?

– Największym uznaniem cieszą się kwiaty, które dają zarówno pyłek, jak i nektar kwiatowy. Mówimy wtedy o roślinach miododajnych i pyłkodajnych. Jest ich wiele i każdy znajdzie takie, które będą rosły najlepiej w jego ogrodzie, w zależności od rodzaju np. gleby czy warunków przestrzennych.

– Czy smakuje im cukier, czy jedzą go tylko w ostateczności?

– Spożywają go w ostateczności, ponieważ jest to cukier zwany sacharozą, pszczoły muszą rozłożyć sacharozę do prostszych związków: glukozy i fruktozy, bo tylko w tej postaci jest przez nie przyswajalna.

– Czym się żywią pszczoły kiedy zabierze się im miód. Czym się go zastępuje?

– Pszczelarze zastępują go substytutem miodu – pokarmem dla pszczół.

– Na co głównie chorują pszczoły?

– Dotykają je choroby bakteryjne np.: zgnilec amerykański czy choroby wirusowe, grzybowe oraz pasożytnicze np.: Varroa Destruktor.

– Co zrobić, gdy znajdzie się osłabioną pszczołę? Dotykać czy zostawić? Dać na kwiatek czy zabrać do domu i poczęstować cukrem? Dać na słońce czy do suchego cienia? Dawać wody?

– Na pewno nie dotykać dłonią, bo poczuje się zagrożona i użądli. W powyższych sytuacjach to najlepiej ją zostawić. Ale jeśli pszczoła wleci do domu i próbuje się wydostać obijając się o szyby okienne to można bezpiecznie złapać ją w pudełko po zapałkach, przykładając częściowo otwarte pudełko w taki sposób, żeby można je było delikatnie zasunąć i zamknąć pszczołę w środku, a następnie wypuścić ją na zewnątrz. Poleci do swojego ula.

– Co można zrobić żeby pomagać dzisiaj pszczołom? W jaki sposób?

– Trzeba pamiętać i stosować zasady: stosowanie środków ochrony roślin w ostateczności i tylko wieczorem, po skończonych lotach pszczół tzn. o zmierzchu, jeśli kosimy trawniki to zostawiamy obszerne miejsca, w których mogą rosnąć kwiaty, tworzymy łąki kwiatowe, sadzimy rodzime rośliny miododajne i pyłkodajne, a nie tuje i modne ostatnio trawy ozdobne (lepsze będą np.: lawendy), jeśli ktoś ma sadzawkę w ogrodzie można poukładać wokół niej kamyki, żeby pszczoły mogły na nich stanąć i zaczerpnąć wody, można też ustawić dużą donicę wypełnioną wodą z kamyczkami, by stworzyć poidełko dla pszczół i ptaków.